Sprawdź inflację
z Panem Paragonem

W 2024 roku inflacja w Polsce zaczęła wyraźnie spadać, przynosząc ulgę konsumentom. W styczniu 2024 inflacja wyniosła 3,9%, co było dużym spadkiem w porównaniu do grudnia 2023, kiedy sięgała jeszcze 6,2%. W pierwszej połowie roku ceny w sklepach stabilizowały się, choć prognozy na kolejne miesiące sugerowały, że może nastąpić niewielki wzrost inflacji, głównie z powodu zmian w podatkach i zakończenia zamrożenia cen energii. We wrześniu 2024 roku inflacja wynosiła prawie 5 proc., co oznacza wzrost o 0,1 proc. względem poprzedniego miesiąca. 

Inflacja – choć słyszymy o niej zewsząd, to nie wszyscy wiedzą czym tak naprawdę jest. Normalnym stanem jest, że ceny towarów i usług się zmieniają. Jedne drożeją, inne tanieją. Jeśli jednak dochodzi do sytuacji, w której wzrost cen dotyczy już niemal każdego aspektu życia i z biegiem czasu za konkretną sumę pieniędzy kupuje się mniej, to wtedy mamy do czynienia z inflacją. W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że wraz z upływem lat, a nawet miesięcy pieniądze tracą na wartości. Dlaczego tak się dzieje? 

Na wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych (in. inflacja) wpływ ma wiele czynników. Jednak w największym stopniu wzrost inflacji wynika z:  

• niewłaściwej polityki finansowej rządu danego państwa,  
• wzrostu cen surowców tj. gaz czy ropa naftowa,  
• zwiększonego popytu na produkty i usługi, które są trudno dostępne.  

 W 2022 roku do znaczącego wzrostu inflacji przyczyniły się także pandemia koronawirusa (liczne ograniczenia dla większości podmiotów gospodarczych) oraz wybuch wojny w Ukrainie (przerwy w dostawie wielu surowców).  

Między innymi powyższe powoduje, że w ostatnim roku w Polsce mieliśmy najwyższą od 26 lat inflację, a wskaźnik cen rósł w zastraszającym tempie.  

Aby dokładnie poznać działanie inflacji, warto wiedzieć, jak liczony jest jej poziom. 

Co miesiąc publikowane są oficjalne statystyki obrazujące poziom wskaźnika cen towarów i usług. W styczniu 2022 r. inflacja w Polsce wynosiła 9,2 proc. rok do roku, w lutym 2023 jej wartość skoczyła aż do 18,4 proc.! Różnica jest dwukrotna! Tylko co dokładnie oznaczają te liczby?  

Zacznijmy od tego, że każdy z nas nabywa inne towary i korzysta z innych usług. Dla przykładu, w jednym domu mieszkańcy korzystają wyłącznie z komunikacji miejskiej, a w drugim w codziennym użyciu są dwa auta. W obu przypadkach koszty życia są zupełnie inne. Dlatego do obliczenia wartości inflacji w danym kraju przyjmuje się te produkty i świadczenia, które nabywa PRZECIĘTNE gospodarstwo domowe. W ich skład wchodzą: dobra codziennego użytku (tj. jedzenie czy paliwo), dobra trwałe (AGD, obuwie) i usługi (mechanik, fryzjer). Następnie tworzony jest tzw. koszyk konsumpcyjny, w ramach którego każdy produkt ma przypisaną cenę w poszczególnych latach. Roczna stopa inflacji jest obliczana poprzez porównanie całkowitej wartości koszyka w danym miesiącu i w analogicznym miesiącu poprzedniego roku.  

Jeśli zatem w lutym 2023 roku odnotowaliśmy w Polsce inflację konsumencką na poziomie 18,4 proc. to oznacza, że ceny usług i ceny towarów ujętych w koszyku konsumpcyjnym przeciętnego gospodarstwa domowego wzrosły o tę wartość w stosunku do lutego 2022 roku.  

Roczna stopa inflacji ogłaszana jest na początku każdego miesiąca. Natomiast średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług, który obrazuje zmiany z badanego roku w stosunku do roku poprzedniego, publikowany jest zazwyczaj w styczniu. Z pewnością zastanawiacie się, co nam przyniesie kolejny rok. Czeka nas spadek inflacji, czy wręcz przeciwnie: kolejny wzrost cen? 

Większość ekonomistów przewiduje, że w 2025 roku trend związany ze spadkiem inflacji będzie się utrzymywać, choć tempo obniżania cen może być wolniejsze niż wcześniej zakładano. Prognozy Narodowego Banku Polskiego sugerują, że wskaźnik inflacji w 2025 roku powinien stopniowo zbliżać się do poziomu między 4,2% a 5,2%. To jednak oznacza, że osiągnięcie celu inflacyjnego NBP na poziomie 2,5% może potrwać trochę dłużej. Choć prognozy są bardziej optymistyczne niż w poprzednich latach, wciąż istnieje wiele zmiennych, które mogą wpłynąć na finalny wynik – od sytuacji na rynku energii po koszty produkcji i transportu. 

Warto zatem regularnie monitorować ceny towarów i usług, aby świadomie planować budżet domowy w nadchodzących miesiącach. Specjalnie dla Was stworzyliśmy kalkulator inflacji, który pozwala sprawdzić, jak realnie zmieniają się ceny podstawowych produktów, takich jak pieczywo, nabiał czy mięso. Dane są aktualizowane co miesiąc, abyście mogli na bieżąco śledzić, jak te zmiany mają się do oficjalnych wskaźników inflacyjnych. Szczegółowe wyniki naszej analizy przedstawiliśmy powyżej.